در ماههای اخیر، افزایش برگزاری رویدادهای معماری در تبریز، فضای تازهای از گفتوگو و هماندیشی را میان فعالان این حوزه ایجاد کرده است؛ جریانی که، میتواند زمینهساز بهبود وضعیت معماری شهر باشد.
در ماههای اخیر، تبریز شاهد برگزاری مجموعهای از همایشها، نشستها و رویدادهای تخصصی در حوزه معماری و شهرسازی بوده است؛ حرکتهایی که با وجود تمام محدودیتها، نشاندهنده شکلگیری یک جریان تازه و امیدوارکننده در فضای حرفهای شهر است. رویدادهایی که در آنها چهرههای ملی و استانی معماری حضور پیدا میکنند، اساتید دانشگاهی و صاحبنظران به تبادل تجربه میپردازند و نسل جوان نیز فرصت مییابد از نزدیک با جریانهای حرفهای کشور گفتوگو کند. این نشستها اگرچه هنوز در ابتدای راهاند، اما همان «بذرهایی» هستند که میتوانند در بلندمدت به شکلگیری تحول در نگاه معماری تبریز منجر شوند.
در این میان، طبیعی است که برگزاری چنین رویدادهایی نیازمند نقد و ارزیابی سازنده باشد؛ اما آنچه این روزها بیشتر به چشم میآید، نوعی بیمهری و سوءبرداشت نسبت به ماهیت این تلاشهاست. رویدادهایی که نه برای خودنمایی و نه با رویکرد نمایشی، بلکه با دغدغهای کاملاً حرفهای و با هدف ارتقای کیفیت معماری شهر برگزار میشوند، گاه به نادیدهانگاری و قضاوتهای عجولانه دچار میشوند.
تبریز سالها از نبود گفتوگوهای حرفهای، کمرنگ بودن شبکهسازی میان متخصصان و محدود بودن فضای تبادل تجربه آسیب دیده است. بازگشت این زیست حرفهای ـ هرچند تدریجی ـ فرصتی ارزشمند است که باید تقویت شود، نه تضعیف. واقعیت این است که هیچ شهری بدون بسترسازی برای گفتوگو، هماندیشی و تقویت ارتباطات حرفهای مسیر توسعه را طی نمیکند. بسیاری از شهرهای پیشرو جهان، مسیر تحول خود را از همین رویدادها آغاز کردهاند؛ رویدادهایی که توان ایجاد شبکههای مؤثر، افزایش آگاهی عمومی، بهروزرسانی دانش حرفهای و شکلگیری حساسیتهای معماری را دارند.
برگزاری این نشستها در تبریز نه تهدید است و نه رقابت؛ بلکه فرصتی مشترک برای همه کسانی است که دغدغه معماری این شهر را دارند. نقد منصفانه و کارشناسانه میتواند کیفیت این رویدادها را ارتقا دهد، اما تخریب، بیتردید ما را به همان فضای ایستایی گذشته بازخواهد گرداند.
امروز بیش از هر زمان دیگری، تبریز به همگرایی متخصصان، مشارکت جمعی و ایجاد فضای گفتوگو نیاز دارد. به جای تضعیف این حرکتهای امیدبخش، باید از آنها حمایت کرد؛ چرا که آینده معماری این شهر در گرو شکلگیری چنین جریانهایی است.
این رویدادها شاید آغاز مسیری طولانی باشند، اما بیشک بخشی مهم و تعیینکننده از پازل بهبود کیفیت معماری و شهرسازی تبریز را تشکیل میدهند.
تماشای معماری آلوار آلتو
